|
|
Geboren aan de Westdijk in de Beemster op 14 maart 1864.
Overleden te Hauwert op 21 maart 1939. Zoon van Krelis Ruyterman
en Antje Kramer.
Hoofdonderwijzer aan de school te Hauwert. Landbouwonderwijzer.
Bekleedde bestuursfuncties in tal van instellingen op cultureel,
financieel en agrarisch terrein. Initiatiefnemer, medeoprichter
en secretaris van het Historische Genootschap Oud West-Friesland.
In 1889 werd hij uit 67 sollicitanten gekozen tot de nieuwe
hoofdonderwijzer van de school te Hauwert.
Hauwert, toen nog een rustig en afgesloten dorp, met praktisch
geen doorgaand verkeer. Telefoon, krant, fiets, etc. nog nauwelijks
aanwezig. De landbouwcrisis van de 80-er jaren nog niet overwonnen.
Maar de nieuwe tijd kondigde zich aan. De drang naar kennis
en studie bereikte ook de dorpen.
Dit was de tijd van Meester Ruyterman.
Het aankweken van kennis en liefde voor de natuur, vooral
bij de jeugd, was de geest van die tijd. Heijermans en Thijsse
schreven hun eerste populaire werken hierover. Meester Ruyterman
bleek hierbij een voortreffelijk leider voor de dorpsjeugd.
Hij liet ze planten en waterdieren verzamelen, waarover hij
dan op school vertelde. Ook liet hij de jongens en meisjes
via vrije opstellen schrijven over hun zwerftochten door het
Westfriese waterland. 
Foto 1915.
V.l.n.r.: P. Wittebol, T. Balk, Meester Ruyterman, ??, C.
Stapel, ??, ??, ??, C. Koeman, M. Zwagerman, J. Balk, P. Druif.
De nieuwe tijd openbaarde zich in allerlei opzichten. Zo
vroeg de arbeidsmarkt meer opleiding van de werknemers. Dankzij
meester Ruyterman kreeg de dorpsjeugd een kans. Geld was er
weinig. De scholen voor meer onderwijs waren ver, en haast
onbereikbaar.
Als er ouders waren die hun kind wat wilden laten leren, of
als bleek dat kinderen bovengemiddeld presteerden, werd daarover
met ‘Meester’ gesproken. Velen kregen in de loop
der jaren gratis hun M.U.L.O.-onderwijs en werden met succes
klaargestoomd voor verdere examens.
Ruyterman behaalde als een van de eerste onderwijzers een
land- en tuinbouwakte.
Hij was een pionier in meerdere opzichten. Zo was hij een
van de eersten in West-Friesland, die door zijn land- en tuinbouwonderwijs
in de avonduren, vele mensen de weg wees voor een meer rationele
bedrijfsvoering.
Als bevoegd tuinbouwleraar onderwees hij de agrarische wereld
in de professionele tuinbouw in opkomst. Nieuwere technieken
en ook de bemestingsleer (kunstmest was net uitgevonden),
meester Ruyterman onderwees de agrariërs in deze voor
hen vreemde zaken.
Schoolfoto (van landbouwcursus?). Rechtsvoor
meester Ruyterman. Middenvoor Jaap Nooy.
Er kwamen, naast kinderen van zijn eigen school, ook van
elders, en zelfs vele volwassen mensen bij hem om les te krijgen.
‘Nog zie ik in het leslokaal de leerlingen practisch
bezig met het melkonderzoek, waarbij de centrifuge werd gedreven
door een riem met de hand getrokken. En zij maakten de eerste
melkstaten, die een bekroning van de Holl. Mij. van Landbouw
mochten verwerven.’(R.Sasburg, West-Frieslands
Oud en Nieuw, nr. 14 (1940).
Maar ook voor de Hauwerter arbeiders heeft hij de belangen
behartigd. Bijv. bij het kerkbestuur.
Voor de arbeiders waren er 'kerkebouwtjes' langs de Heemraad
Witweg, sinds 1885. Ruyterman stond hen met raad en daad bij,
teneinde een goede opbrengst voor hen te verkrijgen. De arbeiders
spraken met meester Ruyterman over een bouw, waar je geheel
van leven kon, zoals de tuinbouw in omliggende dorpen. Zo
kwamen ze samen tot de conclusie: de tuinbouw is een winstgevende
zaak en heeft toekomst.
Meester Ruyterman besprak deze plannen met de dominee. Die
kreeg de plannen door de kerkeraad. Vanaf toen (1912) kon
een aantal arbeiders hun eigen bedrijf starten: aan de Tuinstraat,
op voormalig kerkeland.
Naast zijn onderwijstaken had meester Ruyterman vele bestuursfuncties,
waaronder de meest aansprekende: het Historisch Genootschap
'Oud West-Friesland'.
Met o.a. H. Galis en Volkert Kay stond hij aan de wieg van
dit Genootschap. Als secretaris-penningmeester speelde hij
in de begintijd van dit genootschap een grote rol, getuige
onderstaand welsprekende citaat:
‘De imposante figuren van Van Balen Blanken, de
voorzitter en Ruyterman, de secretaris-penningmeester, markeren
de jaren 1924-1939.
In Ruyterman trof de voorzitter de juiste man om hem bij de
leiding terzijde te staan. Deze sympathieke figuur, die in
de onderwijswereld een goede reputatie genoot als fris en
oorspronkelijk paedagoog, was bezield van een gezonde en sterke
liefde voor zijn dorp en gewest. Hij heeft in zijn dubbele
bestuursfunctie geweldig voor zijn vereniging gewerkt en dat
op een rustige, gedegen wijze. Deze man, die door zijn robuuste
figuur opviel, drong zich toch nooit op, maar als hij het
woord voerde of zijn jaarverslagen uitbracht, voelde men dat
hier niet alleen met het hoofd, maar vooral ook met het hart
gesproken werd.’ (De Speelwagen, 4e jaargang, 1949,
no. 7, Th.P.H.Wortel). 
Foto van de oprichtingsvergadering van het Historisch
Genootschap "Oud West-Friesland" op 4 augustus 1924.
Meester Ruyterman: 'Een groot en fors gebouwd mensch
met ’n lichaam, waarin grote physieke kracht schuilde.
Die groote lichaamskracht kwam niet of zelden tot ontplooiing.
Zijn bewegingen waren langzaam, bij het trage af. Hij was
niet handig in het practische werk van het dagelijksche leven.'
'Zijn wereld was een geestelijke wereld.'
Het was hem een behoefte zijn kennis te delen met anderen,
niet om ze te demonstreren maar uit liefde voor zijn medemens.
'Typeerend was zijn voortdurende belangstelling in het werk
van zijn oudleerlingen en in de vraagstukken die hen bezig
hielden.' (C.Zwagerman, Middelburg, 1939).
Zonder zijn onderwijs waren velen niet boven de bestaansmogelijkheden
van hun dorp uitgeklommen.
Bronnen: 1) Reunie O.L. School Hauwert, 17 oktober 1998, uitg. Historisch Genootschap Hauwert
2) Projectontwikkelaar, Nico Boots, Jaarboek 2006
3) Website Westfries Genootschap
|
|
|